Ο Αύγουστος είναι μήνας περιωπής. Βεβαίως! Διότι έχει τις μύγες του παχιές, έχει τις δυο του τις πανσέληνους, έχει την επέτειο της κοίμησης της Θεοτόκου με την μισή Ελλάδα να γιορτάζει. Έχει άδειες πόλεις, γεμάτους τουριστικούς προορισμούς, τσεκούρι στις τιμές στις παραλιακές, χαρές-νταούλια-ντέφια-πανηγύρια, κουνούπια, τσούχτρες, μελτέμια, πυρκαγιές. Έχει ολιγοήμερο επαναπατρισμό ξενιτεμένων από τις Γερμανίες, τις Αυστραλίες, τους Καναδάδες, τις Αμερικές, με πειραγμένη προφορά από τα χρόνια, δώρα από τον προηγμένο κόσμο, άλλον αέρα, άλλη αυτοπεποίθ-ε-ση θεία μου my dear. Είναι επίσης μήνας που εμπνέει. Έχουν γραφτεί για πάρτη του ποιήματα-διαμάντια, βιβλία, τραγούδια που γνώρισαν επιτυχία τρελή κι αλλοπαρμένη, κινηματογραφικές ταινίες, θεατρικές παραστάσεις.
Έχει κι άλλους μήνες περιωπής ο χρόνος, μα σαν τον Αύγουστο, κανείς. Ποιον άλλον μήνα περιμένουν με τόση χαρά οι ταβέρνες, τα μπιτσμπάρ, οι περιπτεράδες και τα μινιμάρκετ των θερέτρων και τις επαρχίας; Κανέναν! Ποιον άλλο μήνα ονειρεύονται τους υπόλοιπους 11 το 95% του ελληνικού πληθυσμού; Κανέναν! Ποιος άλλος μήνας είναι η κόκκινη, χρονική πινέζα που σημαίνει τον τερματισμό για τις εκατοντάδων ειδών δίαιτες που επιτέλους, θα λάβουν τέλος, γιατί ότι κάναμε κάναμε, ή δεν κάναμε και πλέον μπορούμε να φάμε σαν άνθρωποι (όπως τρώγαμε και πριν δηλαδή) αλλά χωρίς άγχος και τύψεις; Κανένας!
Ο Αύγουστος είναι ο μήνας-πατερίτσα. Αυτός που σε βοηθάει να βηματίζεις κούτσα-κούτσα όλο τον υπόλοιπο καιρό και να παίρνεις κουράγιο και δύναμη μιας και θα σκέφτεσαι πως μόλις τελειώσει ο Ιούλιος ο άνοστος, παρθένες ακρογιαλιές, πιστές στον ερχομό σου, θα ανοίξουν την αγκαλιά τους την υδάτινη για εσένα και μόνο και παραδείσια κοκτέιλ θα σε περιμένουν δροσερά και αφρισμένα πλάι στο γαλαζοπράσινο κύμα, όπου ξυπόλυτες, αιθέριες υπάρξεις θα χορεύουν ημίγυμνες γύρω σου και θα λικνίζονται στον ρυθμό της δικής σου ευτυχίας, καθώς θα σου κάνουν αέρα με κλάρες φοίνικα και σημύδας και μασάζ με έλαια γωλθερίας, πετιγκρέιν και υλάνγκ-υλάνγκ. Και αφού ο ήλιος, κατακόκκινος πια, θα αρχίσει να βυθίζεται αργά, γαλήνια, σχεδόν ερωτικά μέσα στο σκούρο μπλε, θα ξαπλώνεις στα μοσχομυριστά σεντόνια του μπανκαλόου σου με θέα τον παράδεισο τον ίδιο και θα τυλίγεσαι στην αίσθηση φρεσκάδας των σεντονιών από εσάνς σανταλόξυλου και καγιεπούτ, καθώς θα χωνεύεις τα τροπικά ψάρια, τα χρωματιστά θαλασσινά και τα τραγανά φύκια που θα έχεις φάει λίγο νωρίτερα υπό το φως των αστεριών του μάγου Αυγούστου.
Τα παραπάνω είναι το καλό, το πετυχημένο σενάριο. Υπάρχουν κι άλλες εκδοχές. Η εκδοχή αυτού που παρότι αδειούχος, δεν έχει δεκάρα τσακιστή και μένει στους τέσσερις τοίχους ακόμα και ανήμερα του δεκαπενταύγουστου. Η εκδοχή αυτού που δουλεύει σαν είλωτας ακόμα και ανήμερα του δεκαπενταύγουστου για να εξυπηρετήσει τις ορδές των χαρούμενων και απαιτητικών διακοπούχων, μπας και βγάλει κάνα φράγκο να πληρώσει τον ΕΦΚΑ. Υπάρχουν ασθενείς που τη βγάζουν με γιουβαρλάκια χωρίς αβγολέμονο και ροδάκινο κομπόστα σε έναν θάλαμο νοσοκομείου. Υπάρχουν οι πληγωμένοι του έρωτα που το σύμπαν το κακό χρόνο να 'χει τους χώρισε αυγουστιάτικα και δεν αξιώθηκαν να κάνουν διακοπές μαζί με το ταίρι και τη βγάζουν ολημερίς κι ολονυχτίς στο facebook να ποστάρουν, άλλοι ρομαντικά, πονεμένα τσιτάτα με φόντο την καραϊβική και άλλοι καψουροτράγουδα Καρά και Οικονομόπουλο με συνοδεία "...μωράκλα μου λείπεις" (ανατριχίλα). Υπάρχουν οι μπρουτάλ, οι παραδοσιακοί οικογενειάρχες με τη "βούλα" που τη βγάζουν με κεφτεδάκια και ντοματοσαλάτα σε μπολ και ημιέτοιμο φραπέ σε σέικερ τάμπεργουερ της δεκαετίας του '80, σε κάποια παραλία της Λούτσας, μαζί με τα πεθερικά, τις νύφες και τα κουνιάδια κάνοντας κρυφά την προσευχή τους να περάσει κι αυτός ο Αύγουστος, να γυρίσουν στην κανονικότητα τους, μακριά από ανίψια που τσιρίζουν κι από Ελληνίδες μάνες σε κατάσταση υστερίας πάνω στην άμμο: Κωστάκηηηηηηηηη, μην κάνεις πατητές στην Ελενίτσα και την πνίξεις, θα φωνάζει η θεία Λίτσα.
Αυτός είναι ο Αύγουστος. Τσαχπνίνης, πολύπλευρος, πολλά υποσχόμενος μα τις περισσότερες των περιπτώσεων, υπερεκτιμημένος, όπως αποδεικνύεται στην πράξη. Δεν φταίει αυτός. Οι προσδοκίες μας φταίνε. Εγώ ποτέ δεν τον αγαπούσα. Με άγχωνε ύπουλα. Δεν μου άρεσε ούτε αυτό το από σιωπηλά έως βροντόφωνα επιβεβλημένο των σώνει και καλά διακοπών, της θάλασσας, της ξεγνοιασιάς, της χαράς, της άδειας, του μαυρίσματος, των ξενοδοχείων, των πλοίων, του μουσακά στις ψαροταβέρνες, του Μαρτίνι 12 ευρώ σε προκάτ παραλιακά κλαμπάκια της αρπαχτής. Κι έτσι, αφού και φέτος δεν μπόρεσα να είμαι στην ζηλευτή κατηγορία αυτών που απολαμβάνουν το μασάζ των αιθέριων, εξωτικών υπάρξεων, με αιθέρια, εξωτικά έλαια σε κάποια μακρινή, πολύ μακρινή αιθέρια και εξωτική παραλία, έμεινα σπίτι μου και κάθε φορά που πήγαινε να με πάρει από κάτω έλεγα: σύνελθε ρε Βάγια! Μια μέρα σαν τις άλλες είναι κι αυτή, μην πέφτεις στην παγίδα. Και περίμενα να πάει 12 το βράδυ, να αλλάξει η μέρα και να μπούμε πλέον στην μελαγχολική περίοδο του Αυγούστου. Διότι είπαμε, ο μήνας αυτός είναι πολύπλευρος και μετά τις 15, αποκτά άλλη γεύση. Είναι η μετατροπή εκείνη που τον πολύ τον κόσμο τον στεναχωρεί, τον μελαγχολεί, τον μαραζώνει. Η μετάβαση από τις τρελές προσδοκίες του πρώτου μισού του Αυγούστου στην αναμονή του "τα ίδια Παντελάκη μου" του φθινοπώρου και του χειμώνα.
Εγώ, τέτοια προβλήματα δεν αντιμετωπίζω. Προσδοκίες δεν είχα, άρα ούτε και μελαγχολία. Ένα πρόβλημα είχα μόνο. Το αρνί που έφαγα το μεσημέρι, όπως προστάζει η παράδοση του δεκαπενταύγουστου, μετά κυρίως από την νηστεία (που δεν έκανα). Αυτό στη γάστρα. Με τις πατατούλες του τις μελωμένες, το δεντρολίβανο, το κρυμμένο σκορδάκι ανάμεσα στα πλευρά και βαθιά στο μπούτι. Το πέτσα την κρατσανιστή και το λίπος που επιπλέει ξεδιάντροπα. Και το 'ξερα. Να πεις δεν το 'ξερα; Αλλά είναι τέτοια η λατρεία μου για το αρνί που δυο φορές το χρόνο θα την κάνω την παπάντζα. Διότι περί παπάντζας πρόκειται όταν είσαι Crohnίστας και έως τώρα έχει αποδειχτεί περίτρανα πως το αρνί σου αλλάζει τον αδόξαστο. Και να ο πόνος και να οι αναγούλες και να η παλινδρόμηση, τα "αχ-βαχ", τα "τι το 'θελα Παναγία μου" και άλλα τέτοια περιττά και ηλίθια μιας και μόνη μου το έφαγα το κεφάλι μου αλλάααααααααα, δεν μετανιώνω! Μια φορά το χρόνο είναι δεκαπενταύγουστος ρε αδελφέ!
Ο Αύγουστος
Ο Αύγουστος ελούζονταν
μες στην αστροφεγγιά
κι από τα γένια του έσταζαν
άστρα και γιασεμιά.
Αύγουστε μήνα και Θεέ
σε σένανε ορκιζόμαστε
πάλι του χρόνου να μας βρεις
στο βράχο να φιλιόμαστε.
Ο Αύγουστος ελούζονταν
μες στην αστροφεγγιά
κι από τα γένια του έσταζαν
άστρα και γιασεμιά.
Απ’ την Παρθένο στο Σκορπιό
χρυσή κλωστή να ράψουμε
κι έναν θαλασσινό σταυρό
στη χάρη σου ν’ ανάψουμε.
1979 / Οδυσσέας Ελύτης
